Panorama Bieszczad rozpościerająca się z Połoniny Wetlińskiej, w tle Tarnica (fot. Sebastian R. Bielak)

Bieszczady – piękne i dzikie Karpaty Wschodnie

Bieszczady to pasmo górskie położone w południowo-wschodniej Polsce, przez wiele osób uznawane za najdzikszy region kraju oraz jeden z najcenniejszych pod względem przyrodniczym zakątków Europy. Jako część Karpat Wschodnich Bieszczady rozciągają się na pograniczu Polski, Słowacji oraz Ukrainy. Nie są to góry zbyt wysokie, ponieważ najwyższy szczyt po polskiej stronie, czyli Tarnica ma raptem 1346 m n.p.m., ale za to tutejsza przyroda jest naprawdę dzika, a środowisko tylko w niewielkim stopniu przekształcone przez człowieka. To właśnie w Bieszczadach występuje najwięcej w całej Polsce niedźwiedzi, rysi oraz wilków. W obrębie polskiej części Bieszczad znajduje się park narodowy, dwa parki krajobrazowe oraz kilkanaście rezerwatów przyrody, które łącznie zajmują ponad 1100 km² powierzchni. Dominującym elementem bieszczadzkich krajobrazów są lasy, które do czasów nam współczesnych zachowały swój naturalny charakter, chociaż na przełomie XIX i XX w. były intensywnie eksploatowane. 

Znaczną część Bieszczad pokrywają lasy, w których dominuje buczyna karpacka (fot. Sebastian Bielak)

Puszcza karpacka i bieszczadzkie połoniny

Niektóre fragmenty bieszczadzkich lasów są tak dzikie i naturalne, że w dużym stopniu przypominają pierwotną puszczę, która porastała te góry przed wiekami. To właśnie w tych lasach ukrywają się rysie i żubry oraz duże stada jeleni i saren. Najczęściej spotykanym typem lasu w Bieszczadach jest buczyna karpacka, w której podstawowymi gatunkami drzew są buk zwyczajny oraz jodła pospolita. Chociaż lasy zajmują ponad 70% powierzchni Bieszczadzkiego Parku Narodowego to jednak tym elementem tutejszych krajobrazów, który w największym stopniu kojarzy się z Bieszczadami są połoniny. Te górskie łąki są charakterystyczne dla wschodnich Karpat, gdyż jako całkowicie otwarte przestrzenie rozciągają się od górnej granicy lasu aż po same wierzchołki gór. Po polskiej stronie Bieszczad najbardziej znane połoniny to Caryńska i Wetlińska, ale równie malownicza jest Połonina Bukowska oraz szczytowa część Bukowego Berda. Połoniny porasta niezwykle cenna roślinność łąkowa, dlatego warto wybrać się w Bieszczady na przełomie czerwca i lipca, bo właśnie wtedy większość z tych roślin pięknie kwitnie.

Malownicze Jezioro Solińskie to jedna z wielu atrakcji turystycznych Bieszczad (fot. S. R. Bielak)

Jezioro Solińskie oraz Bieszczadzka Ciuchcia

W latach 60. XX w. wybudowano w dolinie górnego Sanu potężną zaporę, którą w okolicach wsi Solina przegrodzono koryto rzeki. W ten sposób powstało sztuczne Jezioro Solińskie, którego pojemność wynosi ponad 470 mln m³, natomiast powierzchnia zalewu 22 km². Mając prawie 82 m wysokości oraz ponad 660 m długości zapora w Solinie jest największym tego typu obiektem hydrotechnicznym w Polsce oraz jednocześnie dużą atrakcją turystyczną Bieszczad. Inną ciekawostką regionu jest Bieszczadzka Kolejka Leśna, której początki sięgają XIX w. Większość torowisk wytyczono w pierwszej połowie XX w., kiedy to koleją wywożono z głębi Bieszczad drewno pozyskane w tutejszych lasach. Z czasem kolej wąskotorowa straciła swoje gospodarcze znaczenie, ponieważ z chwilą wybudowania dróg okazało się, że transport samochodowy jest nie tylko szybszy, ale również tańszy. Dzisiaj Bieszczadzka Ciuchcia służy wyłącznie do przewożenia turystów, a dwie trasy po jakich wciąż jeździ to tylko niewielki fragment całej sieci torów, którymi kiedyś pocięte były bieszczadzkie doliny.